Kısa Çalışma Ödeneği Devlet Destekleri Alındığı Durumlarda Nasıl Uygulanmalıdır?

Kısa Çalışma Ödeneği uygulaması, zor zamanlarda işverenin işçisini kaybetmemesi, işçinin de gelirinin bir nebze korunması sağlayan bir uygulamadır. Pek çok işveren kısa çalışmadan haberdar olmadığı için çalışanları ücretsiz izne zorluyor. Halbuki kısa çalışma işçiye gelir sürekliliği, işverene işçiyi kaybetmeme imkanı tanıyor. Dolayısıyla işverenlerin kısa çalışmaya başvurmaları hem kendileri, hem işçiler için çok önemlidir. İşçileri kaybetme riskin dışında maliyet unsurları olarak bakacak olursak,

Faaliyet Durur ve Kısa Zamanlı Çalışma Ödeneği Alınırsa

Kısa çalışmanın başladığı tarihten itibaren ilk bir hafta her ne suretle olursa olsun kısa çalışma ödeneğinin hesaplanmasında dikkate alınmamaktadır.

• Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri ise işverene aittir.
• İşçiye ödenecek ücret en az günlük ücretinin yarısı tutarında olabilir.
• Bunun dışında alınan teşviklerin  TÜBİTAK – ARGE MERKEZİ – TEKNOPARK gibi personel çalışma sürelerine ve maliyetlerine bağlı teşviklerden zarar etme durumu ortaya çıkacaktır.

FAALİYET 3/1 ORANINDA AZALMASI DURUMUNDA KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALINIRSA

3/1 oranında işin azalması sonucu kısa çalışma ödeneği almanız durumunda katlanacağınız maliyetlere, örnek verecek olursak;

30 gün çalışan bir personel için 20 gün çalıştırdığınızı var sayarsak 10 günlük kısa çalışma ödeneği alabilirsiniz. Bu durumda 20 günlük maaşı, SGK ve diğer vergi yükümlülükleri maliyetiniz olacaktır. 10 günlük maaşının %60 ı kısa çalışma ödeneği kapsamında işçinin hesabına PTT ye devlet tarafından yatırılacaktır. Kalan %40 lık kısmının ödenmesi işverenin insiyatifindedir. Eğer işveren ödemek isterse %40 lık ücretinde maliyetlerini eklemek gerekecektir. Bunun dışında alınan teşviklerin faaliyetin durması durumundan daha az da olsa TÜBİTAK – ARGE MERKEZİ – TEKNOPARK gibi personel çalışma sürelerine ve maliyetlerine bağlı teşviklerden zarar etme durumu ortaya çıkacaktır.

Kısa çalışmanın başladığı tarihten itibaren ilk bir hafta her ne suretle olursa olsun kısa çalışma ödeneğinin hesaplanmasında dikkate alınmamaktadır. Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri ise işverene aittir. İşçiye ödenecek ücret en az günlük ücretinin üçte ikisi tutarında ücret olabilir. Bu tutarlarıda maliyetlerimize eklememiz gerekecektir.

Kısa Çalışma Uygulaması 

Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

Kısa çalışma uygulaması bakımından “Genel Ekonomik Kriz” 

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.

Kısa çalışma uygulaması bakımından “Bölgesel Kriz”

Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.

Kısa çalışma uygulaması bakımından “Sektörel Kriz” 

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.

Kısa çalışma uygulaması bakımından “Zorlayıcı Sebepler” 

İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.

Kısa Çalışma Kapsamı:

– İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
– Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır.

İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;

• İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.

İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin;

• İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması,
• Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması),
• İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması,

gerekmektedir.

Prim ödeme şartını sağlamadığı için kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanların daha önce çeşitli nedenlerle kesilmiş (yeni işe başlama vs.) son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden varsa kalan süre kısa çalışma süresini geçmemek üzere kısa çalışma ödeneği olarak ödenir.

Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) Etkili Kısa Çalışma Talebinde Bulunulması ve Talebin Değerlendirilmesi,

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkede tesirini gösteren yeni tip Koronavirüsün (Covid-19) olası etkileri dikkate alınarak “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep” kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır.

Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren; buna ilişkin kanıtlarla birlikte  Kısa Çalışma Talep Formu ile Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesini bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine, elektronik posta göndermek suretiyle kısa çalışmaya başvuru yapabilir.

Başvuruların hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. Gerektiğinde işverenle irtibata geçilerek ilave belgeler talep edilebilecektir. İşverenlere başvurusunun alındığı yine aynı yolla en kısa sürede bildirilecek ve başvurular uygunluk tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir.

Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.

Kaynak: İŞKUR